رفوگری چیست؟
رفوگری چیست؟
برای بسیاری از ما این اتفاق افتاده است که بنا به دلایل مختلف فرش منزلمان پوسیده و پاره شده باشد در چنین مواقعی اگر قصد تعویض فرش را نداشته باشیم باید آن را نزد یک فرد ماهر و بافنده فرش ببریم تا طی عملیاتی پارگی و پوسیدگی آن را تعمیر کند، به این عملیات رفوگری فرش گفته می شود. رفو کردن فرش برای انواع فرش های ماشینی، دستباف و ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد.
البته رفو کردن علاوه بر فرش برای وسایل پارچه ای و بافته شده دیگر مانند لباس، کیف و … هم مورد استفاده قرار می گیرد اما رفو فرش نیاز به مهارت خاص دارد زیرا نیازمند طی مراحل نسبتا پیچیده است.
پس به طور کلی رفوگری یعنی رفع عیوب فرش یا هر وسیله دیگری به وسیله دوختن یا بافتن الیاف جدید.
رفوگری فرش ماشینی
همانطور که گفته شد رفوگری برای انواع فرش ها مورد استفاده قرار می گیرد که یکی از این فرش ها فرش ماشینی می باشد. فرش های ماشینی استفاده زیادی در منازل دارند و در هر قسمت خانه های ایرانی یک فرش ماشینی مشاهده می شود، با توجه به استفاده دائمی و همیشگی فرش ماشینی، شستشوی نامناسب و عوامل دیگر الیاف و بافت های فرش دچار آسیب می شود که اگر سریع تعمیر و رفو شود این آسیب پیشرفت نخواهد کرد و تعمیر آن هم هزینه زیادی نیاز ندارد، اما در صورت سهل انگاری ممکن است آسیب فرش به مرور زمان پیشرفت کند و بیشتر شود که در آن صورت ممکن است اصلا قابلیت رفو نداشته باشد و در صورتی هم که قابلیت رفو داشته باشد هزینه زیادی باید صرف تعمیر و رفوگری آن شود. پس سعی کنید اگر مشکل و آسیبی در فرش خود مشاهده کردید سریعا آن را به یک قالیشویی مطمئن و مجهز بدهید تا رفو کند.
روش های رفو فرش ماشینی و دستباف شبیه یکدیگر هستند اما رفو فرش دستباف نیازمند مهارت بیشتر می باشد، در ادامه مراحل و نحوه رفوگری فرش ها را بررسی خواهیم کرد.
رفوگری فرش دستباف
رفوگری فرش دستباف
فرش های دستباف به دلیل عوامل مختلف مانند ضعف چله، ضعیف بودن گره ها، استفاده نامناسب و … ممکن است دچار آسیب و پارگی شوند و در این صورت باید آنها را برای رفو نزد فرد ماهر ببریم و یا به یک قالیشویی مجهز بسپاریم. رفوگری فرش دستباف نیاز به مهارت دو چندان دارد زیرا فرد ابتدا باید نوع چله کشی، نوع گره ها و نخ ها را بشناسد و بداند که فرش مورد نظر با چه نخی و به چه روشی بافته شده است تا بتواند متناسب با آن نخ تهیه کند و قسمت های آسیب دیده را با زدن گره هایی متناسب با گره های فرش ترمیم کند.
با توجه به اینکه فرش های دستباف قیمت و ارزش بالایی دارند نباید آنها را برای ترمیم و تعمیر به هر شخصی سپرد زیرا اگر فرد کار خود را بلد نباشد و مهارت کافی نداشته باشد به فرش آسیب میزند و همین امر باعث می شود قیمت و ارزش فرش کاهش یابد.
تعمیر فرش
رفو فرش جزو زیر مجموعه های تعمیر فرش محسوب می شود، تعمیر فرش یک عنوان کلی است که به تعمیر خرابی هر قسمت فرش گفته می شود اما رفو مربوط به خرابی الیاف و بافت های فرش است.
تعمیر فرش می تواند شامل موارد زیر شود:
_ تعمیر ریشه فرش و ریشه زنی
_ تعمیر شیرازه های فرش
_ رفو فرش
_ رنگ برداری فرش
_ رنگ کردن و ترمیم رنگ فرش
_ لکه برداری و لکه گیری فرش
_ تعمیر چله فرش
که همه این موارد تعمیر فرش در قالیشویی آنلاین های مجهز و توسط پرسنل ماهر و متخصص ایشان انجام می شود.
اکنون شاید این سوال برای شما پیش آید که چطور باید متوجه شویم که فرش ما به کدام یک از موارد تعمیر فرش نیاز دارد؟ نیاز نیست شما به طور دقیق از مشکل و نوع مشکل فرشتان اطلاع داشته باشید، همین که احساس کردید فرشتان دچار آسیب شده با یکی از قیمت قالیشویی های مجهز شهر خودتان که تعمیر فرش نیز جزو خدمات آنها می باشد، تماس بگیرید تا برای کارشناسی فرش شما فردی را ارسال کنند و ایشان پس از بررسی فرش نوع مشکل آن را به شما نیز خواهد گفت.
رفوگری فرش سوخته
رفوگری فرش سوخته
رفو و تعمیر فرش سوخته هم با روش ها و ترفندهای خانگی انجام می شود و هم توسط رفوگران ماهر در قالیشویی ها، این که از کدام ترفند و روش استفاده کنید به میزان سوختگی فرش و نظر خودتان بستگی دارد اما با توجه به اینکه بسیاری از افراد در زمینه فرش هیچ تخصصی ندارند و ممکن است حین ترمیم سوختگی فرش به قسمت های دیگر آن آسیب بزنند، پس بهتر است فرش برای تعمیر سوختگی به قالیشویی سپرده شود.
با این حال اگر قصد دارید فرش سوخته خود را در منزل رفو کنید می توانید مراحل زیر را طی کنید:
- ابتدای میزان سوختگی فرش، نوع نخ و رنگ نخ های قسمت مورد نظر را بررسی کنید.
- سپس توسط یک قیچی الیاف سوخته فرش را قیچی کنید تا به صورت کامل تمام الیاف سوخته چیده شوند.
- در این مرحله باید الیافی که قیچی کردید را با جاروبرقی از روی زمین جمع کنید.
- سپس به وسیله دستمال آغشته به آب اکسیژنه، یا پیاز نصف شده زردی قسمت سوخته را بگیرید.
- از نخ هایی متناسب با نخ های اصلی فرش و همرنگ آنها برای پر کردن قسمت های خالی استفاده کنید، به وسیله چسب این نخ ها را روی قسمت مورد نظر بچسبانید. ( به هیچ وجه از چسب قطره ای و یک دو سه استفاده نکنید و حتما چسب مخصوص این کار را تهیه کنید)
- اجازه دهید تمام نخ ها به فرش بچسبند و چسب آنها خشک شود و به وسیله قیچی این نخ ها را با سایر الیاف فرش همسطح کنید.
اما همانطور که گفته شد اگر مهارت کافی برای انجام این کار را ندارید و یا عمق سوختگی فرش شما زیاد است رفوگری آن را به فرد متخصص بسپارید.
رفوگری مبل
رفوگری مبل
مبل ها نیز یکی از وسایل خانه پر مصرف محسوب می شوند که قسمت پارچه ای و چرمی آنها ممکن است در صورت برخورد با شیء تیز دچار پارگی شوند و یا شیء داغی مانند سیگار، ذغال و … روی آنها بیفتد و باعث سوختگی مبل شود که در این صورت باید قسمت آسیب دیده رفو شود.
برای رفو مبل اگر میزان آسیب دیدگی کم باشد رفوگر بدون تعویض پارچه مبل، قسمت آسیب دیده را تعمیر می کند اما اگر میزان آسیب دیدگی زیاد باشد به ناچار باید پارچه مبل تعویض شود البته فقط پارچه همان مبلی که دچار آسیب شده است نه تمام مبل ها!
اگر میزان پارگی یا سوختگی مبل شما بسیار کم و در نقطه ی کور مبل باشد خودتان می توانید قسمت پاره شده را بدوزید و یا از یک پارچه مناسب برای رفو آن قسمت استفاده کنید، و اما اگر میزان این آسیب در قسمت هایی از مبل که در معرض دید است، اتفاق افتاده باشد باید حتما با نزدیکترین قالیشویی یا مبل شویی مجهز شهر خود تماس بگیرید و از ایشان درخواست کنید برای سرویس رفو مبل به منزل شما بیایند. بعضی از قالیشویی ها خدمات رفو مبل در محل را نیز ارائه می دهند یعنی مبل شما را در خانه خودتان رفو می کنند.
رفوگری ریشه فرش
رفوگری ریشه فرش
همانطور که گفته شد یکی از موارد تعمیر ریشه فرش مربوط به تعمیر و رفو ریشه فرش می شود، ریشه فرش هم برای زیبایی فرش کاربرد دارد و هم به دلیل اینکه ادامه چله فرش است باعث محکم ماندن گره های فرش می شود پس به هنگام آسیب آن باید حتما تعمیر شود زیرا در صورتی که تعمیر و رفو نشود ممکن است به مرور زمان الیاف فرش از یکدیگر جدا شوند و قسمتی از فرش دچار پارگی شود که در این صورت باید وقت و هزینه بیشتری صرف رفوگری فرش کنید.
روش های مختلفی برای تعمیر ریشه فرش وجود دارد از جمله روش بطلمه، روش مغزی و … که هر کدام از این روش ها متناسب با بافت فرش و اینکه فرش دستباف است یا ماشینی، انتخاب و استفاده می شود. که در هر دو روش ابتدا در انتهای فرش و قسمت مربوط به ریشه، ریشه را میبافند و سپس به وسیله نخ های محکم این ریشه را به چله تعرفه شست و شوی فرش متصل می کنند.
انواع خرابی های فرش که نیاز به رفو دارد
فرش ها بنا به دلایل مختلفی ممکن است دچار آسیب شوند و نیاز به رفوگری داشته باشند که این آسیب ها و خرابی ها عبارتند از:
- آسیب های مربوط به پارگی فرش
این آسیب دلایل مختلفی می تواند داشته باشد از جمله:
_ برخورد با اجسام تیز
_ شستشو و حمل و نقل غیر اصولی
_ استفاده از مواد شوینده قوی برای شستشوی آن
_ قرار گرفتن در محل مرطوب و یا نور مستقیم آفتاب برای مدت طولانی که باعث پوسیدگی و پارگی فرش می شود
_ خرابی ریشه فرش و سهل انگاری برای تعمیر آن که باعث جدا شدن الیاف فرش از یکدیگر و در نهایت پارگی فرش می شود
- آسیب های مربوط به ریشه و شیرازه های فرش
همانطور که قبلا هم به آن اشاره کردیم ریشه فرش و شیرازه های آن باعث مستحکم ماندن الیاف فرش بر روی چله می شود و در صورتی که خراب شوند دیگر عملکرد صحیح خود را از دست می دهند و همین امر موجب خرابی بیشتر فرش می شود پس ریشه فرش هم یکی از مواردی است که به هنگام خرابی نیاز به رفو خواهد داشت. از مهمترین عوامل خرابی ریشه فرش استفاده از مواد سفید کننده مانند وایتکس برای شستشوی آنها می باشد که بسیار هم رایج است، این ماده باعث پوسیدگی و در نتیجه خرابی ریشه فرش می شود.
- ساییدگی فرش
ساییدگی فرش نیز یکی دیگر از خرابی هایی است که نیاز به رفو دارد که از دلایل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ استفاده از فرش برای مدت طولانی
_ راه رفتن مداوم روی فرش
_ شستشوی زیاد فرش
ساییدگی فرش اگر به موقع رفو شود از پارگی فرش جلوگیری می کند اما اگر به موقع رفو و تعمیر نشود فرش دچار پارگی خواهد شد.
- سوختگی فرش
سوختگی فرش نیز یکی دیگر از شایع ترین خرابی ها و آسیب هایی است که برای فرش اتفاق می افتد که برای رفع آن باید عملیات رفوگری فرش سوخته بر روی آن انجام شود.
- لکه برداری و لکه گیری فرش
ماده ای که روی فرش میریزد به سرعت به بافت های فرش رسوخ کرده و موجب ایجاد لک بر روی فرش می شود که این لک ها گاهی به قدری عمیق و پررنگ هستند که با روش های خانگی نمیتوان آنها را پاک کرد به همین دلیل باید از یک قالیشویی مجهز تقاضای کمک کنیم تا طی عملیات مخصوص لکه فرش را پاک کنند. پس لکه گیری فرش نیز یکی دیگر از آسیب هایی است که از موارد تعمیر و رفو فرش محسوب می شود.
تمام موارد ذکر شده در بالا جزو خرابی های فرش هستند که نیاز به رفو دارند و عملیات رفوگری آنها توسط قالیشویی های مجهز مانند قالیشویی طرّه انجام می شود.
چرا فرش نیاز به رفوگری دارد؟
انواع خرابی های فرش و دلایل این خرابی ها در بالا بررسی شد، زمانی که این اتفاق ها و خرابی ها برای فرش پیش می آیند فرش نیاز به رفو خواهد داشت تا هم طول عمر فرش بیشتر شود و هم از خرابی ها و آسیب های بیشتر فرش جلوگیری شود.
برای رفوگری فرش حتما آن را به یک قالیشویی مجهز بسپارید و ابتدا راجع به قالیشویی تحقیق کنید، زیرا ممکن است این قالیشویی مهارت کافی برای این کار را نداشته باشد و باعث ورود آسیب بیشتر به لکه برداری فرش شما شود که در این صورت فرش شما دیگر قابلیت استفاده نخواهد داشت.
وسایل و ابزار رفوگری فرش چیست؟
برای رفوگری فرش از وسایلی استفاده می شود که این وسایل و ابزارها جزو ابزارهای قالی بافی هستند و هر قالیباف ماهری این ابزارها را دارد. این ابزار و وسایل عبارتند از:
- قلاب
- دفتین
- درفش
- تخته
- میخ و میخ کش
- اتو
- سوزن های مخصوص مانند جوالدوز و سوزن خمیری
- نخ های قالیبافی
- چکش
- قیچی
و … .
که هر کدام از این ابزار ها برای انجام کار خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.
چه زمانی فرش به رفو نیاز دارد؟
در بسیاری از مواقع فرش دچار آسیب شده و نیاز به اصلاح و ترمیم پیدا می‌کند. در این مواقع نیاز است تا فرش رفو شده و با رفوگری به رفع مشکلات آن پرداخت. عواملی مثل پوسیدگی و سوختگی از بیشترین آسیب‌هایی هستند که به لکه چای روی فرش وارد می‌شود. همچنین زمانی که فرش دچار بیدزدگی و پارگی شود، نیاز است تا مورد رفو قرار بگیرد. دلیل پارگی و پوسیدگی فرش‌ها به خاطر پاخوردگی زیاد، وجود گرد و غبار و حتی تابش زیاد نور خورشید است. این عوامل سلامت فرش را به خاطر انداخته و باعث شده تا فرش نیاز به رفوگری و مرمت پیدا کند.
تعریف فرآیند رفوگری
رفوگری به هنری گفته می‌شود که برای مرمت و اصلاح فرش به کار برده می‌شود. فردی که به رفوگری می‌پردازد با انواع تکنیک‌های رفو آشنا بوده و توسط آنها قالی‌های قدیمی و جدید را مورد اصلاح قرار میدهد. حتی در بسیاری از مواقع پاک کردن لاک از روی فرش‌های قدیمی رفو شده برای صادرات به کشورهای دیگر آماده می‌شود. رفوگری نیاز به تخصص دارد و در واقع مکمل هنر قالی بافی است. برای همین فردی که به این کار می‌پردازد باید با بافت فرش، انواع رنگ، نخ و زمینه‌های رنگ رزی آشنایی داشته باشد.( برای مطالعه بیشتر درباره لکه بری فرش)
مراحل رفوگری فرش
مراحل رفوگری فرش
مراحل رفوگری فرش با توجه به نوع و میزان خرابی های به وجود آمده برای فرش انجام می شود اما به طور کلی شما فرشی را در نظر بگیرید که تمام خرابی های ذکر شده در بالا را داشته باشد در این صورت طبق مراحل زیر این فرش را رفو می کنند:
- شیرازه دوزی
- پل سازی و متصل کردن ریشه و شیرازه فرش به چله
- تعمیر بید خوردگی
- تعمیر پارگی که شامل هر نوع پارگی و سوراخ شدگی فرش مانند سوختگی، پوسیدگی و … می شود
- رنگ برداری یا رنگرزی فرش
که تمام این مراحل قبل از شستشوی فرش انجام می شوند، یعنی ابتدا خاک گیری فرش انجام می شود و سپس تعمیر خرابی ها و در نهایت شستشو و خشک کردن فرش انجام می شود زیرا اگر فرش قبل از رفوگری شسته شود خرابی های آن بیشتر خواهد شد.
ترمیم فرش چطور انجام می شود؟
ترمیم فرش همان رفوگری فرش است که باعث می شود فرش خراب و آسیب دیده، سالم و نو شود تا صاحب آن بتواند برای سالیان طولانی از آن استفاده کند و یا به عنوان یادگاری آن را نزد خود نگه دارد.
مراحل ترمیم و چگونگی ترمیم فرش توسط استادکاران رفوگر فرش در بالا بررسی شد اما گاهی میزان آسیب فرش کم و سطحی است و فرد قصد دارد آن را در منزل ترمیم کند که برای این کار باید مراحل زیر طی شود:
- پاک کردن فرش از آلودگی ها به وسیله جاروبرقی
- پاک کردن لکه های باقی مانده روی فرش به وسیله آب اکسیژنه یا ترکیب شامپو فرش و آب سرد
( که باید این مواد را روی یک دستمال بریزید و دستمال را روی لکه بکشید و سپس با یک دستمال مرطوب سطح فرش را پاک کنید و اجازه دهید خشک شود)
- ترمیم و تعمیر ریشه فرش یا ترمیم سوختگی فرش که در مقالات مربوطه روش های آنها ذکر شد
در اینجا فقط به ترمیم ریشه و تعمیر فرش سوخته اشاره شد زیرا سایر موارد ترمیم فرش حتما باید توسط افراد ماهر انجام شوند. در ضمن موارد ذکر شده هم در صورتی که سطحی باشند قابلیت تعمیر با روش های خانگی را دارند وگرنه باید توسط استاد کار تعمیر شوند.
مزایای رفوگری چیست؟
مزایای رفوگری چیست؟
رفوگری فرش مزایای زیادی دارد از جمله:
باعث نو شدن فرش می شود
از آسیب های بعدی جلوگیری می کند
باعث افزایش طول عمر فرش می شود
باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود
از کاهش ارزش مادی فرش جلوگیری می کند
و …
پس همانطور که گفته شد رفوگری فرش مزایای زیادی دارد البته به شرطی که توسط افراد ماهر انجام شود.
معایب رفوگری فرش
فرش اگر توسط فرد ماهر رفو و ترمیم شود هیچ معایبی در پی نخواهد داشت اما اگر توسط فردی که در این زمینه مهارت کافی ندارد انجام شود فرش زیبایی و ارزش خود را از دست میدهد و ممکن است حتی میزان آسیب و خرابی آن بیشتر هم بشود.
فردی که قصد رفوگری فرش را دارد باید نوع و جنس نخ های چله و نخ های استفاده شده در فرش را بشناسد، همچنین نوع بافت فرش را نیز بشناسد تا بتواند متناسب با آنها به رفو فرش بپردازد.
تخته كجي – پاك كردن لاك از روي فرش – عکس ساس فرش – پاک کردن لاک از روی فرش – پاك كردن لاك از روي فرش ماشینی – قیمت شیرازه دوزی فرش – قیمت ریشه زنی فرش دستباف – پاک کردن لاک – طره چیست – پاك كردن لكه قدیمی قهوه از روي فرش – قالیشویی لواسان – پاك كردن لاك از روي فرش روشن – قالیشویی
سوالات متداول رفوگری
رفوگری چیست؟
برای بسیاری از ما این اتفاق افتاده است که بنا به دلایل مختلف فرش منزلمان پوسیده و پاره شده باشد در چنین مواقعی اگر قصد تعویض فرش را نداشته باشیم باید آن را نزد یک فرد ماهر و بافنده فرش ببریم تا طی عملیاتی پارگی و پوسیدگی آن را تعمیر کند، به این عملیات رفوگری فرش گفته می شود. رفو کردن فرش برای انواع فرش های ماشینی، دستباف و ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد.
رفوگری فرش ماشینی به چه صورت است ؟
همانطور که گفته شد رفوگری برای انواع فرش ها مورد استفاده قرار می گیرد که یکی از این فرش ها فرش ماشینی می باشد. فرش های ماشینی استفاده زیادی در منازل دارند و در هر قسمت خانه های ایرانی یک فرش ماشینی مشاهده می شود، با توجه به استفاده دائمی و همیشگی فرش ماشینی، شستشوی نامناسب و عوامل دیگر الیاف و بافت های فرش دچار آسیب می شود که اگر سریع تعمیر و رفو شود این آسیب پیشرفت نخواهد کرد و تعمیر آن هم هزینه زیادی نیاز ندارد، اما در صورت سهل انگاری ممکن است آسیب فرش به مرور زمان پیشرفت کند و بیشتر شود که در آن صورت ممکن است اصلا قابلیت رفو نداشته باشد و در صورتی هم که قابلیت رفو داشته باشد هزینه زیادی باید صرف تعمیر و رفوگری آن شود. پس سعی کنید اگر مشکل و آسیبی در فرش خود مشاهده کردید سریعا آن را به یک قالیشویی مطمئن و مجهز بدهید تا رفو کند.
رفوگری مبل چگونه است ؟
مبل ها نیز یکی از وسایل خانه پر مصرف محسوب می شوند که قسمت پارچه ای و چرمی آنها ممکن است در صورت برخورد با شیء تیز دچار پارگی شوند و یا شیء داغی مانند سیگار، ذغال و … روی آنها بیفتد و باعث سوختگی مبل شود که در این صورت باید قسمت آسیب دیده رفو شود.
برای رفو مبل اگر میزان آسیب دیدگی کم باشد رفوگر بدون تعویض پارچه مبل، قسمت آسیب دیده را تعمیر می کند اما اگر میزان آسیب دیدگی زیاد باشد به ناچار باید پارچه مبل تعویض شود البته فقط پارچه همان مبلی که دچار آسیب شده است نه تمام مبل ها!
سلام
ممنون بابت اطلاعات مفیدی و کاربردی که قرار می دهید.