پروسه شستشوی اصولی فرش دستباف علاوه بر اینکه از جنبه حفظ بهداشت خانواده حائز اهمیت است، از جنبه اقتصاد نیز مورد توجه است، چرا که فرش سرمایه و میراث خانواده ایرانی به حساب می آید در صورتیکه فرش به درستی شستشو نشود، خصوصیات ظاهری و کیفیت خود را از دست داده و حتی به ساختار آن آسیب وارد میشود.

به طور معمول شستشو فرش دستباف به دلایل زیر صورت می گیرد :

– برای از بین بردن آلودگیها و غبار(خاک) فرش هنگام استفاده از آن در اثرمرور زمان
– پس از اتمام مراحل بافت، به عنوان بخشی از مرحله تکمیل فرش

منظور از روش مناسب قالیشویی فرش دستباف آنست که پس از شستشو به کیفیت و خصوصیات ظاهری فرش آسیبی وارد نشود

پروسه مراحل قالیشویی فرشها بخصوص فرشهای نفیس دستباف

1-هنگام دریافت فرش از مشتری ، بایستی فرش توسط مسئول یا مدیر اجرایی قالیشویی ، مورد بازبینی و وارسی دقیق ، قرار بگیرد . مهم ترین مواردی که بایستی چک شود:

• بررسی وضعیت ریشه و شیرازه فرش : کنترل پوسیدگی و یا پارگی فرش ،بررسی لک ها و رگه ها و وضعیت رنگ های فرش، بررسی وضعیت خواب و ضخامت پرز فرش از لحاظ گوشت دار بودن یا سابیده بودن پرز فرش
• وارسی کجی یا صافی فرش: در این مرحله توصیه می شود که از فرش و ایرادات مورد مشاهده عکاسی شود و قبل از شروع عملیات قالیشویی به اطلاع صاحب فرش نیز رسانده شود و در صورت موافقت کتبی صاحب فرش ، فرآیند شستشو انجام شود .

2- در مورد فرشهای دستباف توصیه می شود که حتما فرش دوردوزی شده بخصوص ریشه ها تا از عوارض و صدمات احتمالی به فرش تا حدود زیادی جلوگیری شود . نقش مسئول فنی بسیار مهم می باشد و تبحر و شناخت انواع فرشها ، نوع پشم و ساختار رنگرزی فرشها در کیفیت شستشو بسیار حیاتی می باشد . متاسفانه بسیاری از قالیشویی ها بدون توجه به رعایت نکات ذکر شده مبادرت به شستشوی فرش می کنند و صدمات زیادی به فرش می زنند .
3- توصیه می شود برای آنکه فرشهای دستباف کاملا تمیز و عاری از آلودگی شوند ، بعنوان اولین مرحله شستشو ابتدا فرشها خاک گیری و یا اصطلاحا غبارگیری شوند و سپس شستشو شوند. متاسفانه بدلیل ساختار بافت فرشهای ماشینی و عدم گره در بافت آنها و آهاری که در پشت فرشهای ماشینی استفاده می شود امکان خاک گیری با دستگاه برای فرشهای ماشینی وجود ندارد . بعد از غبارگیر فرش را رو زمین پهن کرده و مجددا از نظر وجود لکه، سوراخ و پوسیدگی، دو رنگی و احتمال تداخل رنگ، بازرسی شود و در صورت مشاهده پارگی در سطح فرش، جهت جلوگیری از گسترش آن هنگام شستشو، توسط گونی و یا چتایی آن را دوردوز کنید.
4- نصب پلاک و اتیکت برای کد گزاری فرشهایی که جهت شستشو به قالیشویی سپرده می شوند اهمیت زیادی دارد و یک قالیشویی خوب بایستی اطللاعات فرشها و مشتریانش را ثبت و بایگانی نماید
5- قبل از شستشو، باید از عدم تاثیر نامطلوب مواد و وسایل و روش مورد استفاده، بر رنگ و کیفیت فرش، اطمینان حاصل شود و شستشو باید با نظارت کارشناس متخصص تایید صلاحیت شده، صورت گیرد.
6- فرش را با استفاده از محلولی از مواد شوینده مناسب به منظور حذف هرگونه چرک و آلایندگی ، با یکی از روشهای معمولی دستی و یا دستگاهی شسته شود . در شستشوی فرش نباید از مواد قلیایی ، مواد اکسید کننده و مواد احیاکننده استفاده کرد . از ترکیباتی نظیر صابونها کاتیونیک و یا کاتیونیک- انیونیک، میتوان به عنوان شوینده مناسب استفاده کرد
7- فرش را باید در هوای آزاد و یا در گرمخانه (دارای تهویه و جریان هوا مناسب ) خشک نمود .
8- درصورتیکه فرش از نظر کناره، ریشه، شیرازه و سطح فرش دارای نواقصی باشد ، براساس ضرورت و درخواست مشتری و برحسب مورد، میتوان عملیات مرمت فرش را انجام داد.
9- پس از شستشو و خشک شدن کامل فرش ، بایستی فرشها بسته بندی و حتی الامکان بصورت لول بسته بند و در کاور مناسب قرار بگیرند . محل نگهداری بسته های فرشهای آماده بایستی دور از نور مستقیم آفتاب و عاری از رطوبت باشد تا آسیبی به فرشها وارد نشود .